Kızıl Çam (Pinus brutia)

 Türkiye'deki Doğal Yayılışı

Dünyadaki en geniş yayılış alanları Türkiye'dedir, Akdeniz, Ege ve Marmara Bölgelerinde çok geniş ormanlar kurmuşlarıdır buna ilaveten, Batı ve Orta Karadeniz Bölgelerinde de lokal yayılış alanları bulunmaktadır.

Morfolojisi:

Gövde Şekli:

• Kabuğu gençlikte düzgün ve boz renkte, yaşlandıkça esmer kırmızı renge döner,
• yaşlandıkça kabuğu kalınlaşır,
• 500-600 m. rakımdan sonra düzgün-dolgun-dalsız gövdeler yapar.

Tepe Tacı Şekli:

• İlk yaşlarda sık yetiştirilmelidir çünkü seyrek meşçerelerde azmanlaşmaya gider,
• önceleri piramidal bir görünüşte olsa da serbest alanlarda azmanlaşma özelliğine sahiptir.

Kök Tipi:

• Tipik ve derin bir kazık kök sistemine sahiptir.
• Fidanları bile 40-50 cm kazık kök ile karşımıza çıkabilir

Ekolojik İstekleri:

İklim İsteği:

• Tipik Akdeniz İklimi (yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı) ağacıdır.
• Denize bakan yamaçları tercih eder.
• Rakımı düşük yerlerin kuzey bakılarında, yüksek rakımlı yerlerin kuzey bakılarına göre daha iyi bir gelişim gösterir.

Işık İsteği:

• Çam türleri arasında ışık isteği en fazla olan türdür,
• Kızılçam genç fertleri %55-60 ışık yoğunluğuna sahip durumlarda tamamen kaybolabilirler bununla birlikte %60-65 oranında ışık olan yerlerde tutunabilirken ışığın %70 i geçtiği yerlerde optimal gelişimlerini gösterirler.

Toprak ve Su İsteği:

• Derin, nemli, kumlu, balçık ve balçıklı kum tekstürlü toprakları sever.
• Fizyolojik derinliği bulduğu yerlerde daha iyi gelişirler
• Toroslarda kalker ve daha değişik anakayalar üzerinde görülebilirler.
• Su ve besin elementleri yönünden son derece kanaatkar bir türdür

Gelişim Evreleri:

• İğne yapraklarının %84'ü Temmuz-Ekim ayları arasında dökülür,
• Bu dönem aynı zamanda tohumlarının da döküldüğü dönemdir.
• Kızılçamların doğal gençleştirme çalışmalarında 1-2 cm kalınlıktaki ölü örtünün yararlı olduğu kabul edilmiştir.

Meşçere kuruluşu:

• Akdeniz Bölgesinde 0-1200 m saf meşçereler halinde 1200 m’den sonra karaçam ile karışım
• yapar.
• Marmara’da 0-700 m’ler arasında saf halde veya fıstıkçamı ve servi ile karışım oluşturur.
• Ege’de 0-800 m’lere kadar saf, 800-1000 m’lerde karaçam ile karışım yapar.
• Karadeniz Bölgesinde 600-700 m rakımlara kadar çıkabilir.

Abiyotik (Cansız Etkiler):

Gençleştirme:

• Kızılçam tohumu için optimal çimlenme 26ºC olup 30-35 ºC’lerde çimlenme kabiliyeti artar. 15ºC’den sonra azalır.
• Işık isteği çok fazladır. Gençliğin oluşup gelişebilmesi için meşçere kapalılığı 0,2-0,3’den fazla olmamalıdır.
• Sıcaklık ve kuraklığa en çok dayanan çam türüdür.
• Kızılçam gençliği büyüme dönemi içinde oluşabilecek muhtemel donlardan zara görür.